मनातला विठ्ठल!

पहाटे आजी नेहमीप्रमाणे मंदिरात गेल्या, पूजा झाली, काकड आरती झाली. मनोभावे त्यांनी विठ्ठलमूर्तीला नमस्कार केला; मात्र आज पुन्हा त्यांना विठ्ठलाच्या चेहऱ्यावर नेहमीचे तेज दिसलेच नाही. त्या पुन्हा अस्वस्थ झाल्या. गेल्या काही दिवसांत त्यांना विठ्ठलाच्या चेहऱ्यावर तेजच दिसत नव्हतं आणि असं का व्हावं हा विचार त्यांचा पिच्छा सोडत नव्हता. या विचारांच्या तंद्रीतच त्या मंदिरातून बाहेर पडल्या. रेंगाळतच पायऱ्या उतरून चालू लागल्या. पावसाची रिपरिप सुरू झाल्याने चालण्याचा वेग त्यांनी जमेल तसा वाढविला. दोन-चार मिनिटे चालल्यानंतर त्या राहत असलेल्या इमारतीजवळ आल्या. पायऱ्या चढून घरात गेल्या. काहीसा दम लागल्याने दाराजवळच खुर्चीत बसल्या. वेग घेतलेला श्‍वास लयीत येत असताना पुन्हा विठ्ठलमूर्ती आठवू लागल्या.
...पहाट असूनही आज एकादशीमुळे मंदिरात गर्दी होतीच; भक्तांची ये जा सुरू होती; बाहेर भिकारीही नेहमीपेक्षा जास्त दिसत होते. एखादा दुसरा भक्त त्यांच्या हातात चिल्लर भिरकावून निघून जात होता एवढंच. आज आपण पूजेला नेहमीपेक्षा जास्त वेळ दिला. प्रार्थना, अभंगही व्यवस्थीत म्हटले. निदान आज तरी गेले काही दिवस मनात सुरू असलेली अस्वस्थता कमी होईल असं वाटलं होतं, पण छे! असं का व्हावं? याचा विचार करताना त्यांच्या सुरकुतल्या चेहऱ्यावरील चिंतेचं जाळं आणखी दाट होत गेलं. मग मनाशी काय वाटलं! आणि त्या खुर्चीतून उठल्या. स्वयंपाकघरात गेल्या. पातेलं ठेवून त्यात आदण ठेवलं, चहा-साखर घातली, गॅस बारीक केला आणि पिशवी घेऊन होता होईल तेवढ्या वेगाने जिना उतरून खाली आल्या. जवळच्या डेअरीमध्ये जाऊन दुधाच्या पिशव्या घेतल्या आणि पुन्हा घर गाठले. एव्हाना चहा चांगलाच उकळला होता. आणलेलं दूध त्यांनी त्यामध्ये ओतलं. पुन्हा एकदा चहा चांगला उकळून घेतला. हातावर थेंब टाकून चव पाहिली. "ठिक जमलाय' असं दर्शवणारी मान आपसूक हलली. चहा किटलीत ओतला आणि किटली पिशवीत ठेवून त्या पायऱ्या उतरल्या आणि झपझप पुन्हा मंदिर गाठलं!
आता पाऊस थांबला होता; पण गारठा जाणवत होताच. मंदिरातली लगबग सुरूच होती. त्या भिकाऱ्यांजवळ गेल्या आणि एकेकाला चहा देऊ लागल्या. वीस-पंचवीस भिकाऱ्यांना त्यांनी गरम-गरम चहा दिला. चहा वाटून झाल्यानंतर भिकाऱ्यांचे चेहरे पाहून त्यांच्या मनातला मघाचा विचारांचा कल्लोळ काहीसा कमी झाला. चेहऱ्यावरील चिंतेचं जाळं काहीसं सैलावलं. घरी जाण्यापूर्वी पुन्हा मंदिरात गेल्या. विठ्ठलाला हात जोडले आणि जायला निघाल्या. आता त्यांना विठ्ठलाच्या चेहऱ्यावर काहीसं स्मित दिसलं. त्यांना भास झाल्यासारखं वाटलं म्हणून त्यांनी निट निरखून पाहिलं, तर आज त्यांना खरंच विठ्ठलाचा चेहरा प्रसन्न दिसला. विठ्ठलाच्या चेहऱ्यावर त्यांना त्यांच्याच मनातले समाधान उमटून आलेलं दिसलं.

सलील (तुम्ही) खरंच "दादा' आहे

मला सही..मला सही ! करत हातात वह्या घेऊन गराडा घातलेल्या शंभरावर चिमुरड्यांच्या घोळक्‍यात तुम्ही परवा अगदी हरवून गेला होता आणि न थकता "स्वाक्षरी' देऊन त्या प्रत्येक चिमुरडीला आनंद वाटत होतात. (स्थळ कोल्हापुरातील एक शाळा)
त्या आधी तुम्ही त्याच मुलांवर तुमच्या स्वरांनी अक्षरशः गारूड घातलं होतंत ! म्हणूनच तर सही कशासाठी घ्यायची असते ही माहित नसलेल्या त्या गर्दीतील काही चिमुरड्यांनाही "सलीलदादाची सही' त्यांच्या वहीमध्ये हवीशी झाली. त्या गर्दीतूनच माझ्या छोट्याशा मैत्रीणीनेही अगदी ढकलाढकली करत, संयोजकांचा काहीसा ओरडा खात, दप्तर सांभाळत, खूप वेळ रांगेत उभे राहत तुमची सही मिळवलीच. सही मिळाल्यानंतर "ही बघा मी सलीलदादाची सही मिळविली' हे सांगतानाचा तिचा आनंद आणि चेहऱ्यावरची चमक वर्णनातीत. (असाच आनंद सही घेतलेल्या बहुतेक सर्व चिमुरड्यांच्या चेहऱ्यांवर होता) या आनंदातच मग आमची स्वारी घरापर्यंत तुमच्या सगळ्या कार्यक्रमाचे वर्णन ऐकवत राहिली; पण माझ्या डोळ्यासमोर तिचा फक्त तो आनंदलेला चेहरा आणि तुमचं मुलांत रंगून सह्या देणं एवढंच आठवत राहिलं.
गंम्मत बघा हं ! वर्षभरापूर्वी केशवराव भोसले सभागृहात तुमचा एक कार्यक्रम आम्ही पाहिला होता. त्या वेळी आमच्या छोट्या मैत्रीणीने तुमची सही घेतली होती. ती तिच्या संग्रही आहेच, तरीसुद्धा मैत्रीणींच्या सोबत सही मिळविण्याची तिची धडपड आणि ती मिळाल्यानंतरचा तिचा आनंद शब्दातीत. तुम्ही तेथूनच तिच्यासोबत खऱ्या अर्थाने आमच्या घरी "सलीलदादा' बनून पोचला.
---
तुमच्या स्वरांची मोहिनी अवघ्या महाराष्ट्राला आहे. तुम्ही सादर केलेल्या कविता, गाणी ऐकवूनच आम्ही आमच्या प्रेमाचे, मायेचे, मैत्रीचे धुमारे रुजविले आणि फुलविले. त्याचे काही संस्कार चिमुरड्यांवर केले आणि त्याचे फळ म्हणजे आज तुमची गाणी त्यांना आत्ताच भारून टाकत आहेत. हे निर्विवाद तुमचे आणि संदीप खरे यांचे यश. यश मिळाल्यानंतर माणूस माणसांत मिसळण्याचे टाळतो असे ऐकले होते; पण त्यालाही तुम्ही परवाच्या कृतीने छेद दिलात. चिमुरड्यांच्या गर्दीत तुम्ही त्यांचे "सलीलदादा' बनून राहिलात न थकाता न टाळता त्यांना आनंद वाटत राहिलात म्हणून लिहावं वाटलं. मनापासून वाटतं तुम्ही असेच "दादा' बनून रहा. (थोडं त्रासाचं जरूर आहे.)

स्वान्त सुखाय!

मुक्काम

परवा दुपारी एक ढग
माझ्या खिडकीवर आला
त्याला पाहून चिमुकलीचा
चेहरा आनंदाने खुलला

बोबडे बोल ऐकताना
तो काहीसा रेंगाळला
वहायचं विसरून लगेच
तिच्या भेटीला धावला

एवढ्यात मागचा ढग
म्हणाला "थांबलास काय
चल, पुढचा मुक्काम
गाठायचाय लवकर'

तो हसला म्हणाला,
"सॉरी मित्रा, तू हो पुढं
माझं ठिकाण मी
मघाशीच गाठलंय!

"ती बघ ती चिमुरडी
पाहून मला आनंदलीय
माझ्या भेटीसाठी
किती आतूर झालीय!

मागचा ढग म्हणाला
"ठिक आहे, तू थांब,
पण आपल्यासाठी तिकडे
बळीराजा झुरतोय विदर्भात'

पहिला ढग ओशाळला.
"चिमुरडीकडे पाहून म्हणाला
"गडे टाटा माझा तुला
मी निघतो माझ्या मुक्कामाला'

रागावू नकोस तू माझ्यावर
गालांवर थिजले थेंब घेऊन
एक चिमुरडी बसलीय तिथे
डोळे लावून माझ्या वाटेवर

एक वही संस्काराची

चिमुकल्यांच्या इवल्याशा हातांतून पाटीवर किंवा वहीवर "श्री' साकारतो आणि शिक्षणाचा श्रीगणेशा होतो. पहिले वहिले अक्षर उमटते आणि आयुष्याचे चित्र हळूहळू आकारू लागते. हे चित्र ज्याच्या त्याच्या वकुबाने रंगत जाते. अनेकांच्या आयुष्यात हे चित्र खूपच रंगीन, मनोवेधक, सुंदर आणि सकारात्मक असते, तर काहींच्या आयुष्यात हे चित्र फिके, रंगहीन आणि अर्धवटही राहते. मात्र, अगदी सुरवातीलाच पहिला श्री साकारतानाच जर हाती वही सोपवणारा जर संस्कारक्षम असेल, तर मग त्यांच्या आयुष्याचे चित्र नक्कीच उठावदार होते.
राजकारणात अलीकडे अपवाद वगळता अशी संस्कारक्षम, अभ्यासू आणि दूरदृष्टीने विचार करणारी आणि त्याप्रमाणे वागणारी व्यक्तिमत्त्वे अभावाने आढळतात. मुळातच अलीकडे राजकारण म्हणजे चिखलफेक, एकमेकांच्या उखाळ्यापाखाळ्या काढणे आणि स्वतःचे उखळ कसे पांढरे होईल हे पाहणे हीच संस्कृती बनली आहे. अनेक जण या संस्कृतीचे पाईक बनले आहेत. अशा वेळी काही व्यक्तिमत्त्वांची वाटचाल वेगळ्या वाटेवरून होताना पाहणे हे वाळवंटातील मृगजळ भेटण्यासारखे आहे. कोल्हापुरातील तरुण आमदार सतेज पाटील हे तसे पक्के राजकारणी; पण त्याबरोबरच त्यांनी काही संस्कारक्षम बाबी स्वतःच्या अंगी बाणविलेल्या आहेत. एरवी राजकारणावेळी राजकारणच करणाऱ्या सतेज यांनी गेल्या काही वर्षांत आपल्या वाढदिनी भेट म्हणून वह्या स्वीकारण्याचा सुरू केलेला उपक्रम नक्कीच कौतुकास्पद आणि अनुकरणीय असा आहे. त्यांच्या समवयस्क लोकप्रतिनिधींकडे अशाप्रकारचा संस्कारक्षम उपक्रम राबविण्याचे वेगळेपण अभावानेच दिसते. वह्या गोळा करणे आणि त्या पुन्हा होतकरू विद्यार्थ्यांना देऊन त्यांच्या शिक्षणाला गती देण्याचे महत्त्वपूर्ण काम ते करीत आहेत. विशेष म्हणजे सवंग लोकप्रियता मिळविण्यासाठी काही वेळा असे उपक्रम सुरू केले जातात आणि कालांतराने ते केव्हा बंद पडतात, हे समजतही नाही; मात्र सतेज यांनी होतकरू विद्यार्थ्यांसाठी हा उपक्रम सुरू केला आणि गेली कित्येक वर्षे तो सातत्याने राबविला आहे. सुरवातीला एक वेगळा उपक्रम म्हणून वह्या जमा होत होत्या; पण आता मात्र त्यांच्यावरील विश्‍वासाने या वह्या जमा होत आहेत, हे विशेष. यंदाच्या त्यांच्या वाढदिनी पाच लाखांवर वह्या जमा झाल्या. विशेष म्हणजे यामधील काही वह्या या छोट्या दोस्तांनी आपल्या खाऊचे पैसै बाजूला काढून ठेऊन आणून सतेज यांच्याकडे मोठ्या विश्‍वासाने दिल्या आहेत म्हण
जेच छोट्या दोस्तांमध्ये संस्कार रुजविण्यात ते यशस्वी ठरले आहेत.
कोल्हापूरच्या परोपकारी प्रतिमेला धरूनच सतेज यांचे एकूण वर्तन आहे; मात्र आता त्याही पुढे एखादे पाऊल त्यांना टाकावे लागेल. कोल्हापूरला विकासाच्या वाटेवर नेताना अनेक सक्षम हातांना काम मिळावे, यासाठी लोकप्रतिनिधी म्हणून ठोस प्रयत्न करण्याची अपेक्षा आहे. राजकारणाबरोबरच समाजकारण करताना अनेक संसार उभे करण्याचे, सावरण्याचे श्रेय त्यांनी मिळवावे. राजकारणात त्यांना राजकारण करावेच लागेल; मात्र त्याचबरोबर समाजकारण करताना घेतलेला वसा न टाकता तो आणखी प्रगल्भपणे कसा विस्तारत नेता येईल, हे पाहावे. तरुणांची फळी राजकारणासाठी उभी करतानाच त्यांच्या हाताला काम देऊन त्यांची कुटुंबे सावरण्याचेही काम त्यांना करावे लागणार आहे. ते तरुण आहेत. विकासाची दृष्टी त्यांच्याकडे आहे. तिचा उपयोग कोल्हापूरच्या विकासासाठी ते नक्कीच करतील. येथील तरुणांना सोबत घेऊन विकासाच्या पायवाटेचा ते महामार्ग बनवतील आणि कोल्हापूरचे स्थान जगाच्या नकाशावर ठळक बनवतील असा विश्‍वास वाटतो. वाढदिनी मिळणाऱ्या प्रत्येक वहीतून त्यांच्या आई-वडिलांनी त्यांच्यावर केलेले संस्कार नक्कीच ते घराघरांत पोहचवतील आणि संपन्न कोल्हापूर, संपन्न महाराष्ट्र घडविण्यात मोलाचा वाटा उचलतील. राजकारणाबरोबच समाजकारण करून ते आगळेवेगळे नेतृत्व म्हणून उदयास येतील आणि तसे त्यांनी यावे कारण तो त्यांचा हक्क आहे. त्यांच्या अशा वेगळ्या उपक्रमांमध्ये सातत्य रहावे हीच अपेक्षा.

थोडी चंमत ग!

1)मुंबईमधील एका कार्यक्रमात स्टेजवर एका बाजूने अभिनेते अमिताभ बच्चन आणि दुसऱ्या बाजूने मुख्यमंत्री अशोक चव्हाण यांनी अचानक एंट्री केली आणि संयोजकांचे धाबे दणाणले. त्यांच्या चेहऱ्यावर "अगा मी ब्रह्म पाहिले' असे भाव पाहून मुख्यमंत्र्यांनी खुलासा केला, ""हायकमांड'च्या आदेशानेच अमिताभ बच्चन यांच्यासोबत आमचा "मिले सूर मेरा तुम्हारा'. घाबरू नका!'' त्यांचे स्पष्टीकरण ऐकताच संयोजकांपैकी एकाने तातडीने दोघांना एकच हार घालून त्यांचे स्वागत केले. दोघांनीही छायाचित्रकारांना छानशी पोझ दिली आणि तीच वर्तमानपत्रात पहिल्या पानावर झळकली.

2)एकदिवसीय सामन्यात नुकतेच द्विशतक झळकविलेल्या आणि सध्या आयपीएलमध्ये सुसाट सुटलेल्या मास्टर ब्लास्टर सचिन तेंडुलकरने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून तातडीने निवृत्ती पत्करत असल्याची घोषणा केली. नव्या रक्ताला वाव देण्यासाठी मी हा निर्णय अत्यंत आनंदाने घेत असल्याचे सांगितले. त्याच्या फ्यूचर प्लॅनविषयी विचारले असता, सचिन नेहमीप्रमाणे काहीसा लाजला. म्हणाला, ""मी हिंदी चित्रपट साईन केलेला आहे व लवकरच त्याचे शूटिंग सुरू होत आहे. चित्रपटाचे दिग्दर्शन आमीर खान करणार असून माझ्या उंचीला सूट होणाऱ्या आणि अभिनय येणाऱ्या नायिकेचा शोध सुरू आहे. निर्मिती अर्थातच "अंबानी ग्रुप' करणार आहे. मी या नव्या इनिंगसाठी एक्‍साईट आहे.''

3)मुंबईच्या कुठल्याशा पंचतारांकित हॉटेलात पत्रकार परिषदेत अभिनेता आमीर खान भुताच्या वेशात प्रगटला आणि विचित्र आवाजात किंचाळल्याने काही महिला पत्रकार बेशुद्ध पडल्या. आमीर सावरायला गेला, तर काही अर्धवट शुद्धीत येऊन पुन्हा बेशुद्ध पडल्या (त्यांना मग बाहेरच नेण्यात आले). येऊ घातलेल्या नव्या चित्रपटात आमीर एका भुताची भूमिका करणार असून ती भूमिका वास्तववादी व्हावी यासाठी त्याने केस, भुवया, मिशा, हाता-पायांची नखे वाढविली आहेत. त्यामुळे चॉकलेट हिरो आमीर अगदीच भेसूर दिसू लागला आहे. हा गेटअप केल्यापासून तो आपल्या पत्नीला भेटलेला नाही. कारण पहिल्यांदा असे पाहिल्यावर तिला सडकून ताप भरला होता म्हणे.

4)राज्यातील बहुतेक सर्व शहरांत काल रात्री जे पाणी सुरू झाले ते अद्याप थांबण्याचे नावच घेत नाही. बाया-बापड्यांनी घरामधील ज्या-ज्या म्हणून भांड्यांत पाणी साठविणे शक्‍य आहे त्यामध्ये केवळ पाणीच भरून ठेवले. काहींनी घरातील वाट्या, फुलपात्रे, छोटी गाडगी, माळ्यावर ठेवलेले डबे, झाडांच्या मोकळ्या कुंड्या, दिसेल त्या खोलगट भागात पाणी साठवून ठेवले. ज्याअर्थी आज दिवसभर नळाला पाणी राहिले याचा अर्थ पुढचा आठवडाभर तरी पाणी येणार नसल्याचा त्यांचा संशय बळावला. काय करणार, नेहमीचा अनुभव. हा प्रकार बहूतेक शहरांतील पालिका-महापालिका प्रशासनाला समजल्यानंतर त्यांनी गाड्या फिरवून शहराला येथून पुढे कायमच 24 तास अखंड पाणी सुरू राहणार असल्याचे सांगितले तेव्हा नागरिक फक्त पडायचे बाकी राहिले.

5)काय, वरील सर्व घटनांबाबत वाचून धक्का बसला ना? कांदा, फाटकी चप्पल, लिंबू आणि वारे घेण्यासाठी पेपरही घेऊन ठेवलाय जवळ तुम्ही! छे, सगळं आधी बाजूला ठेवा आणि पहिला एअर कूलर, एअर कंडिशनर, पंखा तातडीने सुरू करा आणि जरा थंड व्हा! अहो, आता अखंड वीज तुमच्या घरातच राहणार आहे. आपल्या ऊर्जामंत्र्यांनी काल रात्रीच तसा आदेश दिलाय, "राज्यात अखंड वीजपुरवठ्याचा.' अरे, हे काय, तुम्ही चक्क नाचायला लागला....
.....हो..हो, जरा थांबा. जरा कॅलेंडर पाहा ! थोडी चंमत गं! रागावू नका बरं! एप्रिल फूल केलं बुवा जरा!

प्रिय ब्लॉगर्स

मराठी सारस्वतातील सर्वात मोठा उत्सव उद्यापासून पुण्यनगरीत सुरू होत आहे. साहित्यिकांच्या मांदियाळीत साहित्याच्या एकेका अंगावर चर्चा झडतील. मराठीच्या भल्या-बुऱ्याविषयी वाद-प्रतिवाद होतील, साहित्याचे अभ्यासक त्यावर अधिकारवाणीने बोलतील आणि तुमच्या आमच्यासारख्या सर्वसामान्य रसिकांना आपल्याला आवडणारे अनेक आद्य लेखक, कवी, मान्यवर "याची डोळा' पाहण्याची आणि ऐकण्याची सुवर्णसंधी साधता येईल. ग्रंथदिंडी, परिसंवाद, साहित्य विश्‍वातील नवोन्मेष, नवसाहित्य, इत्यादी-इत्यादी विषयांवरील चर्चांसाठी येथे तीन दिवस अगदी मेळा भरून येईल आणि त्यानंतर पुढे कित्येक दिवस त्याचे कवित्व सांगितले जाईल. एकूणच सरस्वती पूजकांच्या एकत्र येण्याचा सोहळा पुणे मुक्कामी रंगेल आणि प्रसारमाध्यमांतून तो आपल्यापर्यंत पोहोचेल...चला तर मग आपण या आनंदसोहळ्याचे येन-केन प्रकारे साक्षीदार होण्याचा आनंद घेऊ...पण त्यापूर्वी...
-----
...आत्ता हे सर्व लिहिण्याचे कारण म्हणजे, साहित्यसंमेलनातील सरस्वतीपूजकांनी काही प्रमाणात "नवमाध्यमांतील लेखकांकडे पाठ फिरविल्याचे मंगळवारी वाचनात आले. त्यामध्ये आपले "अनिकेत समुद्रे, सोनल वायकुळ यांनी याबाबत खंतही व्यक्त केली. हे वाचल्याने मात्र मन काहीसं खट्टू झालं. (महत्त्वाचे दोघांचेही लेखन अप्रतिम आणि सातत्याने वाचावे असेच असते) साहित्य संमेलनाच्या व्यासपीठावरच ब्लॉगर्सच्या लिखाणाच्या दर्जावर शिक्कामोर्तब करून घेण्याचा अट्टहास बाळगून आपण आपल्याचा लिखाणाला दुय्यम का ठरवत आहोत, या प्रश्‍नाने अस्वस्थ वाटले.
मनापासून लिहिणाऱ्यांसाठी "ब्लागींग' एक नवे सशक्त आणि नव्या पिढीच्या अधिक जवळ जाणारे माध्यम आहे. ते हाताळताना व त्याला मोठ्या प्रमाणात प्रतिसादही मिळत असताना कोणाच्या प्रशस्तीपत्रकाची आवश्‍यकता आपल्याला का वाटते? या प्रश्‍नाने पोखरून काढले. ब्लॉगच्या माध्यमातून प्रत्येक जण यथाशक्ती साहित्यामध्ये भरच घालत असतो. या लिखाणाला कसलीही मर्यादा नाही. कोणतेही बंधन नाही. कोणाचीही बांधीलकी नाही. येथे दर्जाची फिकीर नाही. कारण जे व्यक्त व्हायचे ते बिनधास्त व संवेदनशीलतेने. हेच ब्लॉगींगचे मूळ सूत्र आहे. येथे कोणाच्याही लिखाणावर कोणताही शिक्का नाही. येथे कोणत्याही विचारसरणीतून व्यक्त व्हावे त्याला बंधन नाही. कोणत्या शब्दांत व्यक्त व्हावे याचे नियम नाहीत. येथे बंधन एकच "न घसरण्याचे'. नियम एकच कोणालाही अनावश्‍यक न दुखावण्याचे आणि अगदी किरकोळ अपवाद वगळता सर्वच ब्लॉगर्स हे पाळतात. याचा सार्थ अभिमान आपणा सर्वांना असला पाहिजे.
येथे व्यक्त होणाऱ्या प्रत्येकाच्या डोक्‍यात फक्त एकच किडा वळवळत असतो (असावा) आणि तो म्हणजे, आपण जे लिहितोय ते कोणीतरी वाचावे, त्याबद्दल प्रतिक्रिया द्याव्यात आणि या माध्यमातून नव्याने जन्माला येणारे वेगवेगळ्या प्रकारचे लेखन वाचावे.
येथे लिखाणाच्या दर्जाची फुटपट्टी, लिहिणाऱ्याचे केस किती पांढरे झालेत आणि त्याने किती उन्हाळे-पावसाळे पाहिलेत यावर न ठरता लिखाणातील "तो अनुभव, ते शब्द, ते अभिव्यक्ती किती भिडणारी आहे' यावर ठरते.
"तुमचा अमुक-अमुक लेख वाचला आणि माझ्या डोळ्यांत पाणी उभे राहिले,' ही पोस्टच्या खाली पडलेली कॉमेंट (प्रतिक्रिया) साहित्यातील दिग्गजांना त्यांच्या लिखाणाबद्दल जशी दाद मिळते तेवढीच मोलाची आणि महत्त्वाची ठरते. (म्हणूनच मग कौतुकाने ब्लॉगर्स आपल्या लिखाणावर आलेल्या प्रत्येक प्रतिक्रियेला अगदी न थकता उत्तर देत असतात.)
म्हणजेच हे लिखाण तेवढ्याच आवडीने आणि डोळसपणए वाचले जात आहे. यामध्ये एकच मुद्दा येतो तो म्हणजे हे लिखाण मोठ्या प्रमाणावर वाचकांपर्यंत पोहोचते का याचा; पण सध्या ज्या वाचकांपर्यंत ते पोहचते तो वाचक नक्कीच प्रगल्भ होत असलेल्या पिढीचे प्रतिनिधित्व करतो आणि ही पिढी वाढत राहणारी आहे. प्रस्थापित साहित्यविश्‍वाला समांतर जाणाऱ्या महाजालावर ब्लॉगच्या माध्यमातून लिहिणाऱ्यांनी प्रस्थापित साहित्यविश्‍वाकडून मिळणाऱ्या दर्जाच्या शिक्‍क्‍याची फिकिर मुळीच करू नये. लेखकांनी वाचकांना भरपूर आनंद देण्याचा प्रयत्न करावा. संवेदनशीलतेने भवताल टिपावा, वाचकांना अंतर्मुख करणाऱ्या विषयांना स्पर्श करावा, वाचकांची मानसिकता बदलावी, समाजप्रबोधन करावे, विषयांना वाचाही फोडावी, माणुसपणाच्या सीमा अधिक विस्ताराव्यात...
...कोणाकडून त्यावर दर्जाची "मोहोर' उमटविण्याच्या भाबड्या अपेक्षेत राहू नये.
(माझी प्रामाणिक भावना मी मांडली आहे, कुणालाही दुखावण्याचा हेतू येथे मुळीच नाही; पण तरीही एखाद्या शब्दांनी दुखावले असल्यास मनःपूर्वक क्षमस्व)

"ती'

.........
.........
.........
पत्राच्या वरच्या मायन्यामध्ये सुरवातीला काही ओळी रिकाम्या सोडल्यात त्याला कारण तेथे काय लिहायचे हे सुचलेले नाही असं नाही तर तेथे किती आणि काय-काय लिहायचं यावरून माझ्या मनात प्रचंड गोंधळ माजलेला आहे. खरं तर खूप काही लिहावं, व्यक्त व्हावं, भावनांना वाट मोकळी करून द्यावी असं वाटूनही मी त्यांना बांध घालण्याचा प्रयत्न केलाय कारण तेथे वापरावयाचे शब्दच माझ्यावर रुसलेत ते मला फितूरच होत नाहीत. मग मी तो प्रयत्न सोडून दिलाय. आता तुम्ही म्हणाल असं काय बुवा तेथे लिहिणार होतास?
-------------
खरं तर मीही तोच विचार करतोय, आपण तेथे काय लिहिणार होतो? कारण मी जे लिहायचा विचार करतोय ते शब्दबद्ध करू शकेन हा विश्‍वासच माझ्या ठायी उरलेला नाही. तिच्याबद्दल मी विचार करू लागतो आणि "ती' मला असंख्य रुपात भेटू लागते आणि मग त्यातल्या कोणत्याच रुपाला मी न्याय देऊच शकत नाही याची जाणीव मला मागे खेचून घेते कारण....
-------------
"ती' अंबिका..."ती' दुर्गा..."ती' सरस्वती..."ती' रणचंडिका..."ती' सीता..."ती' मंदोदरी..."ती' अहल्या..."ती' द्रौपदी..."ती' जिजाऊ..."ती' सारा पुराण व्यापून राहिलेली त्यागाची मूर्ती..."ती' देशासाठी रक्त सांडलेली कणखर इंदिरा, "ती' डेअरर किरण बेदी..."ती' वात्सल्यमूर्ती मदर तेरेसा..."ती' अनेक श्‍वासांना थबकवणारी गानकोकिळा लता..."ती' आयर्न लेडी..."ती'....ही यादी खूप मोठी आहे...वाढतच राहणारी आहे...शब्दांत न मावणारी.
--------------------------
पण तरीही "ती'
माझी जन्मदात्री, वात्सल्यसिंधू, माझी दिशादर्शी, माझ्या पाऊलखुणा जपणारी, या जगाची ओळख करून देणारी, मुक्त विहरण्यासाठी माझ्या पंखांत बळ भरणारी, माझ्या यशासाठी कण कण झिजलेली आणि माझ्या इवल्याशा यशानेही यशाने आनंदून तृप्त होणारी आणि खूप्प काही... माझी आई.
---------------------------
"ती' माझ्यावर जीव ओवाळून टाकणारी, माझ्या कर्तृत्वावर विश्‍वास ठेऊन तिच्या आईला दुरावणारी, माझ्या यशावर जानसे फिदा होणारी, माझ्यातल्या मला सावरणारी, मी चूक असलो तरी बरोबर मानून सप्तपदीचा मान राखणारी पत्नी, प्रेयसी, माझी अर्धांगीनी आणि माझ्या पिलांची खास "आई' आणि अद्यापही मला पुरती न उमगलेली माझी सखी.
---------------------------
"ती' माझा अंश, माझी प्रतिमा, माझे प्रतिरूप, माझी स्वप्ने, छोट्याशा बाळमुठींतून माझ्या सुखांचे हळवे कोपरे समृद्ध करणारी, माझ्यावर बिनधास्त विश्‍वासून आयुष्याला बेधडक सामोरी जाणारी, सारं जग मुठीत घेऊन गगनाला गवसणी घालण्याची आकांक्षा बाळगणारी, येणाऱ्या प्रत्येक क्षणांना भिडण्याची पात्रता अंगी बाळगणारी माझी चिमुरडी.
---------------------
याशिवायही "ती' अनेक ज्ञात - अज्ञात रुपांतून अमीट, असामान्य कामगिरी करणारी, जेथे आम्ही श्‍वास घेतो ती "वसुंधरा'.
"ती'....बस्स! आता मात्र किती लिहू आणि काय लिहू असं झालंय म्हणून थांबतो.
----------------------
आता आलं लक्षात मी वरच्या मायन्यामध्ये काहीच का लिहू शकलो नाही. कारण माझ्यात "तिला' शब्दबद्ध करण्याचे बळच नाही. कारण "ती' अमर्याद, उत्तुंग, स्वच्छंद, गहिरी, अथांग, शब्दातीत आणि.... पाहिलंत असं होतं!
"तिला' लाख-लाख प्रणाम.